Werkgroep Historie NVOG

NVOG - Nederlandse Vereniging voor Obstetrie en Gynaecologie, Werkgroep Historie NVOG

Geschiedenis van de NVOG

In januari 1887 werd de ‘Amsterdamsche Gynaecologische Vereeniging’ opgericht, met als voorzitter hoogleraar Gerrit van der Mey. Toen prof. Hector Treub uit Leiden als gast op de vergadering van 16 november 1887 voorstelde de vereniging ook open te stellen voor vakgenoten uit de rest van het land, werd zijn voorstel door de acht aanwezigen unaniem aanvaard en werd de ‘Nederlandsche Gynaecologische Vereeniging’ geboren.

De ontwikkeling van de vereniging
De vereniging, in 1965 omgedoopt tot de ‘Nederlandse Vereniging voor Obstetrie en Gynaecologie’, had vanaf het begin het karakter van een wetenschappelijk genootschap. De oprichters waren ervan overtuigd dat regelmatige uitwisseling van ervaringen niet alleen nuttig was voor de individuele gynaecoloog, maar ook voor de verdere ontwikkeling van het vakgebied. De eerste voorzitter was Gerrit van der Mey, hoogleraar in Amsterdam, toen pas 32 jaar oud. Samen met Hector Treub vormde hij een sterk duo. Van der Mey overleed helaas reeds op 44-jarige leeftijd. Treub volgde hem op als hoogleraar in Amsterdam en was de grote voortrekker van de vereniging tot het jaar van zijn dood in 1920.

Lees meer De vereniging was en is het forum waar steeds weer nieuwe mogelijkheden en inzichten worden besproken, die enthousiast maar kritisch worden ontvangen. Veel leden droegen actief bij aan de introductie en ontwikkeling van nieuwe technieken. Vanaf 1995 ontwikkelt de vereniging richtlijnen voor de behandeling van gynaecologische en obstetrische problemen. Het bereiken van consensus over de beste aanpak bij de stand van de wetenschap op dat moment is een steun voor de individuele gynaecoloog, en biedt houvast bij juridische problematiek.
Het eerste vrouwelijke lid van de vereniging was Catharine van Tussenbroek. Zij was de tweede vrouwelijke arts in Nederland, na Aletta Jacobs, en werd net als deze door de nood van de tijd gedrongen zich speciaal om het lijden van haar seksegenoten te bekommeren. Van 1895 tot 1915 was Van Tussenbroek secretaris van de vereniging. Jozien Holm werd in 1995 de eerste vrouwelijke voorzitter van de vereniging en in 1996 de eerste vrouwelijke hoogleraar in de Obstetrie en Gynaecologie.

Vele jaren schommelde het percentage vrouwelijke leden rond de tien, maar eind vorige eeuw veranderde dat (zie tabel). Vanaf 2012 is is het percentage mannelijke en vrouwelijke gynaecologen gelijk en was van de assistenten in opleiding maar liefst 83% vrouw.

Jaar Aantal leden Van wie vrouw Percentage
1887 9 1 11
1938 88 10 12
1950 151 21 14
1972 342 40 11
1986 650 63 10
2012 902 447 50
2012 –
In opleiding		 348 289 83

In de Geschiedenis van de NVOG geven we een uitgebreidere beschrijving van de de ontwikkelingen van het vakgebied door de jaren heen.

Geschiedenis van de Werkgroep

De werkgroep behoort tot de vroegste gremia onder de medisch-wetenschappelijke verenigingen die de studie van de geschiedenis van hun specialisme tot doel hadden. In 1992 werd de eerste bijeenkomst gehouden.

Bestuursleden

  • Robin (R.M.F.) van der Weiden (vz)
  • Marianne (M.J.) ten Kate-Booij
  • Harry Vervest
  • Jan Lind
  • Mark Vierhout

Curatoren

De Werkgroep bracht een uitgebreide bibliotheek tot stand die uiteindelijk werd ondergebracht in het Trefpunt. Tot eind 2020 fungeerde Gé Bouw als curator, samen met zijn collega Erik Scheenjes. Bij het overlijden van Gé Bouw verscheen in het Nederlands Tijdschrift voor Obstetrie en Gynaecologie (2023; 136: 167) een in memoriam door Robin van der Weiden. In 2021 werd Gé Bouw opgevolgd door Prof.dr. Mark Vierhout. In 2024 werd Harry Vervest medecurator. 

  • Mark Vierhout
  • Harry Vervest

Collectie

  • In het TMGN heeft de NVOG de beschikking over archiefruimte voor boeken en proefschriften en een aantal andere relevante publicaties. Deze is gelokaliseerd op de begane grond van Foksdiep 4. Hier staan een zestal archief(rol)kasten te onzer beschikking (kast 26 t/m 31). Elke kast heeft een groot aantal planken waarbij elke plank een eigen code heeft (bv 28A3). Elke plank bevat zoveel mogelijk boeken van slechts één onderwerp.
    In een tabel wordt een overzicht gegeven van de diverse planken en hun onderwerp (link).
    De boeken zijn voor NVOG leden in te zien. Neem daarvoor contact op met één van de curatoren (email).

De collectie is voorlopig toegankelijk gemaakt door middel van Excel-bestanden.
• (1) In een Excel-bestand wordt een overzicht wordt gegeven van de aanwezige boeken. Vermeld zijn de auteur, de titel en de kastcode waar u het boek kunt vinden. De lijst is nog niet compleet (pdf van het Excel-bestand).
• (2) In een apart Excel-bestand zijn de proefschriften geïnventariseerd. De proefschriften zijn per jaar ingedeeld en hebben geen aparte kastcode (pdf van het Excel bestand).
• (3) Een lijst van de zeer oude proefschriften van voor 1900 (volgt).

Nieuwsbrieven

Bijeenkomsten en lezingen

Buitendagen

Lezingen

Zie ook de lezingen die elders zijn gehouden

Prijzen

Uitreiking Hendrik van Deventer Prijs 2017 aan Hans Houtzager (links), door de voorzitter van de Werkgroep Robin van der Weiden (rechts). Bron: NTOG 130 (2017) 402.

Bronnen

 

Scans

  • O.P. Bleker, Welvaren van kraamvrouw en kind (1999)

Van de TMGN-cahiers kunnen ook fysieke exemplaren worden besteld (zie TMGN-uitgaven). Verschillende uitgaven over de geschiedenis van de verloskunde en gynaecologie zijn te koop in ons antiquariaat.

Steun ons met een DONATIE