Lunchlezingen

Lunchlezingen zijn korte presentaties (20-30 minuten) die in de regel worden gehouden in aansluiting op de gezamenlijke lunch met vrijwilligers, curatoren en gasten.
De presentatis zijn geplaatst in chronologische volgorde (oud-nieuw).

Wim Rakhorst

9 september 2020: Het coronajournaal. Kroniek van een pandemie.

Willem Otterspeer

22 september 2020: Het horzelnest. De Leidse universiteit in oorlogstijd.

Dorrit van Dalen

22 september 2020: Arabische gom. De video-opname is niet vrijgegeven.

Frank Huisman

27 oktober 2020: Medische hypes. Ventielmechanismen in de gezondheidszorg.

Erwin Kompanje

24 november 2020: Op zoek naar opmerkelijke verhalen uit de geschiedenis van de geneeskunde.

Louis Verschoor

23 maart 2021: Een studiereis in de 18e eeuw. Gepubliceerd in: Cuadernos de Investigación de Fondos de Archivo UCA.

Kees Graamans (1)

14 april 2021: Opkomst en neergang van het trommelvliesbuisje.

Alexander Lagaaij

20 april 2021: Heelkunde en gezondheid. Over Dr. Michiel Lagaaij (1937-2020).

Anno van der Tol

20 april 2021: De geschiedenis van de longchirurgie.

Kees Graamans (2)

25 mei 2021: H.J.L. Struycken (1869-1950), KNO-arts te Breda.

Rinze Tange

25 mei 2021: Galton, Bell en de gevolgen voor aangeboren doofheid.

Herman (en Annelies) van Rens

3 juni 2021: Over hun boek Tussenstation Cosel. Joodse mannen uit West-Europa naar dwangarbeiderskampen in Silezië, 1942-1945. Maaslandse Monografieën (ISBN 9789087048136).

Klaas van Berkel

9 juni 2021: Nieuw licht op Isaac Beeckman.
Over Van Berkels onderzoek naar Isaac Beeckman (1588-1637) en zijn publicaties Isaac Beeckman on Matter and Motion. Mechanical Philosophy in the Making (2013).

Rudolf Dekker

22 juni 2021: Over het boek De autobiografie van Elisabeth Strouven (1600-1661). Ingeleid en uitgegeven naar het zeventiende-eeuwse handschrift door Florence Koorn (Uitgeverij Panchaud, 2020). ISBN 9789083113623.

Paul Dijstelberge

1 juli 2021: Over de boekgeschiedenis van de anatomische atlas.

Koo van der Wal

14 juli 2021: Over zijn boek De symfonie van der natuur. Tableau van een kleurrijke en creatieve werkelijkheid.
Het boek verscheen te Antwerpen bij Gompel&Svacina, 2021. ISBN 9789463711920.

Rinze Tange

17 augustus 2021: Een meester-charletan in de KNO.

Leo van Bergen

8 september 2021: Medische geschiedenis anders.
Een medisch historicus kan uiteraard een wetenschappelijk, op archieven en primaire literatuur gebaseerd boek schrijven. Hij kan ook zijn/haar fantasie op de vergaarde kennis loslaten of aandacht besteden aan kunst. Aan de hand van een wetenschappelijk boek, een non-autobiografie, een fictieboek en een bundel gedichten wordt dit geïllustreerd.

George Maat

23 september 2021: Scheurbuik. Sterven in de koude wereld van Spitsbergen.
Als archeologisch antropoloog maakte George Maat naam door onder meer zijn onderzoek van de grafkelder van de familie Boerhaave, de soldaten van Alexander de Grote, de vermeende resten van de Graven van Holland en het catacombenonderzoek te Rome. In deze lezing verhaalt hij over zijn onderzoek tijdens de Spitsbergenexpeditie in 1980 naar de walvisvaarders en scheurbuik.

Thijs Gras

12 oktober 2021: Het ei van Lion. Couveusekindjes op het Museumplein.
Een nog ongeschreven hoofdstuk uit de geschiedenis van de couveuse in Nederland! De expositie van de couveuses van de Franse uitvinder Alexandre Lion op de Wereldtentoonstelling te Amsterdam in 1895.

Catharina Bakker

29 oktober 2021: Het proefschrift van Franz Joseph Harbauer. Lijfarts van Koning Willem I.
Bij het schrijven van haar biografie over Franz Joseph Harbaur, de intrigerende lijfarts van koning Willem I, ging Catharina Bakker op zoek naar Harbaurs proefschrift. Die zoektocht leidde onder meer langs de controverse tussen de Duitse en Franse geneeskunde rond 1800. Het bleek een avontuur op zich, met een verrassende ontknoping!

Peter Koehler

9 november 2021: Ada Potter en Elise Junius. Geleerde vrouwen in de schaduw van Cornelis Winkler.
Twee vrouwen verrichtten belangrijk neuroanatomisch onderzoek onder begeleiding van de Utrechtse hoogleraar Cornelis Winkler. Potter publiceerde twee atlassen. Junius, die met Winkler huwde, werd Nederlands pionier in het glia-onderzoek.

Kees Simon

18 november 2021: Anatomie van een ontdekking.
Bij testament heeft Röntgen zijn laboratoriumaantekeningen laten vernietigen. Wat aanleiding gaf tot talrijke speculatieve verhalen en theorieën. Kees Simon presenteert een recent nieuw ontdekte brief die nieuw licht werpt op de gang van zaken.

Anno van der Tol

25 november 2021: De geschiedenis van de cardio-omentopexie.
In 1938 reist een Nederlandse chirurg uit Zaandam naar Engeland en ziet daar een nieuwe operatie voor de behandeling van angina pectoris: de cardio-omentopexie. Een jaar later besluit hij deze operatie zelf uit te voeren. In deze lunchlezing verhaalt Anno van der Tol over deze eerste hartoperatie in Nederland.

Piet van Loon

27 januari 2022: Scoliose. De actualiteit van een historisch probleem.
De orthopedisch chirurg Piet van Loon, de bekende strijder voor de preventieve orthopedie en autoriteit voor de houdingsproblematiek van de jeugd zal in deze voordracht de actualiteit van de rugverkromming in een historisch perspectief plaatsen.

Bert Keizer

22 maart 2022: Geest en stof werden door de Grieken voorgoed gescheiden.
Voor en na de lunch neemt Bert Keizer ons mee naar het denken over geest en stof bij de oude Grieken. Descartes benadrukte de scheiding nog eens. Voor filosofen blijft het echter een probleem. Neuroanatomen zien dat probleem niet. De Grieken zijn de ontdekkers van de levenloze stof. Zij verwijderden de geest uit de stoffelijke wereld zodat de mogelijkheid van materiële wetenschappen ontstond.

Jan van Eijck

30 maart 2022: Over Museum 'De dorpsdokter' te Hilvarenbeek. In 35 jaar van dorpsmuseum naar museum vaan de eerstelijn.
Onder leiding van dr. Jan van Eijck transformeerde de erfgoedverzameling van de Hilvarenbeekse huisarts Harry Ruhe tot de kerncollectie van het Museum De Dorpsdokter. In de schaduw van de grote universitaire instellingen en musea heeft dit 'museum van de eerstelijn' in het medisch-historische landschap een vergelijkbare positie als het Trefpunt.

Lucas van der Hoeven

26 april 2022: Geneesmiddelen en prijsbeleid.

Jan Nassy

9 september 2022: De dood van Uvdal & Het eeuwige leven op Møn.
Hoe belangstelling voor de medische geschiedenis tijdens een vakantiereis tot mooie ontdekkingen kan leiden, laat Jan Nassy zien in dit boeiende verslag van zijn reizen naar Noorwegen.

Louis Verschoor

8 september 2022: Een reis naar de Franckische Stiftungen in Halle.
Een studiereis naar Halle op zoek naar een uniek exemplaar van een medisch boek: Louis Verschoor laat in deze presentatie zien hoe fascinerend een onderzoek in de medische geschiedenis kan zijn.

Huib van Dis

14 september 2022: Geschiedenis van de iatrogene amnesie.
Huib van Dis, de nestor van de medisch psychologen in Nederland en een gewaardeerde curator-vrijwilliger in het Trefpunt zal in deze lunchlezing het thema van de iatrogene amnesie belichten.

Jacob de Leeuwe

29 september 2022: Een encyclopedie voor het leven. Waarom de Tora (en het OT) niet begrepen kan worden zonder de uitleg van de Talmoed.
Velen zullen de Amsterdamse huisarts Jacob de Leeuwe kennen van de prachtige documentaire 'De sleutel van het leven'. Op 29 september zal hij tijdens een lunchlezing vertellen over zijn grootse onderneming: het leveren van de Nederlandse vertaling van de Talmoed, en over de betekenis van de Talmoed voor het verstaan van de Tora en het Oude Testament.

Boudewijn Chabot

12 oktober 2022: Op het spoor van de uitweg.
In de geschiedenis van de Nederlandse gezondheidszorg hebben de medisch-ethische publicaties van Boudewijn Chabot ampele discussies opgeroepen. Het 'Chabot-arrest' (1993) behoort tot de markeringspunten in de geschiedenis van de euthanasiepraktijk. In deze lezing verhaalt Dr. Chabot ons over het spoor dat hij op weg naar De uitweg (2010) heeft afgelegd (video).

Rienk Sybrandy (1)

22 maart 2023: Marten Toonder over de naoorlogse infrastructuur.
Het Trefpunt biedt graag een podium aan werkers in het medische domein (s.l.) die zich op het terrein van geschiedenis, kunst en literatuur begeven. De chirurg Rienk Sybrandy is een kenner van het werk van Marten Toonder en wil ons kennis laten maken met de wereld van Heer Bommel.

Rakieb Khudabux en Umair Oemar

Dr. Rakieb Khudabux, oud-minister van Volksgezondheid in Suriname (1991-1996), en zijn student Umair Oemar rapporteren over het Anatomisch-Embryologisch Museum in Paramaribo. Wim Mulder, oud-museumconservator en vrijwilliger TMGN, behartigt de relatie met dit zuster-museum.

Paul Hekking

27 juni 2023: Muziek als medicijn.
Sinds zijn pensionering zet de oud-longarts en muziektheoreticus Paul Hekking zich in voor het Muziek als Medicijn Fonds (MAM) dat de muziek als innovatieve, ‘evidence based’ behandeling binnen èn buiten de gezondheidszorg een plaats wil geven. Over zijn passie vertelt hij in deze lunchlezing.

Arno Verhoeven

8 december 2023: Arno Verhoeven, Verloskunde en Gynaecologie in Nederland rond 1921.
Een historisch overzicht, in 2021 gepresenteerd voor de Vereniging voor Arts-assistenten in opleiding Gynaecologie & Obstetrie (VAGO), komt in deze video beschikbaar voor een ruimere kring van belangstellenden.

Kees Graamans (3)

4 januari 2024: Kees Graamans, De eerste transatlantische vlucht. Fysiologische overwegingen.
Op 28 oktober 2023 presenteerde de oud-hoogleraar KNO Kees Graamans tijdens de najaarsbijeenkomst van de NVMG het resultaat van zijn studie naar de medische aspecten van de eerste transatlantische vlucht. Om zijn fascinerende bijdrage vanuit de KNO-geschiedenis voor een ruimer publiek beschikbaar te maken was hij bereid deze lezing als lunchlezing in het Trefpunt te herhalen.

Rienk Sybrandy (2)

17 januari 2024: Rienk Sybrandy, Gezondheidszorg in Rommeldam.
In deze lunchlezing vervolgt de chirurg Rienk Sybrandi zijn eerdere lunchlezing over Heer Bommel, ditmaal over diens medische lotgevallen in Rommeldam en zienswijzen op de gezondheidszorg.

Jan Peter Verhave

7 februari 2024: Jan Peter Verhave, Malaria in Friesland. Geworteld en ontworteld.
De parasitoloog Jan Peter Verhave doet verslag van zijn onderzoek naar de geschiedenis van de Malaria in Friesland.

Jard Baljet

16 februari 2024: Jard Baljet, Farmacogenetica. Medicatie op maat, het zit in de genen.
De apotheker Jard Baljet geeft in deze lezing een overzicht van de ontwikkeling en de betekenis van de Farmacogenetica.